door Elly Meijnders

Eén van de doelstellingen van Sportvereniging Hart in Actie is te bewerkstelligen dat mensen informatie krijgen over de inhoud van een gezonde levensstijl. De vereniging wil hiertoe personen die een belangrijke professionele rol in de gezondheidszorg in de regio Mill hebben, om hun mening vragen. Voorzitter Guus Fonteijn en ik hadden een gesprek met Marcel Peters in zijn praktijk. Marcel is gespecialiseerd psychosomatisch fysiotherapeut en heeft zelf ook een hartaandoening.

Hoe zie jij je functie, Marcel en hoe voer je deze uit?

Marcel zet glimlachend twee koppen koffie voor ons neer, terwijl zijn vrouw Karin achter de computer gaat zitten. “Psychosomatische fysiotherapie is een behandelvorm die zich kenmerkt door het begeleiden en behandelen van de psychosomatische component van de (pijn-)klachten. ‘Psyche’ betekent geest en ‘somatisch’ betekent lichamelijk, dus ‘psychosomatische klachten’ zijn klachten die een lichamelijke uitgingsvorm hebben, zoals pijn en vermoeidheid, en een geestelijke of emotionele onderliggende oorzaak. Als masseren na een paar behandelingen geen effect heeft, vraag ik of hij of zij soms iets op de nek heeft liggen. En ik moet als therapeut de mensen hun eigen verantwoordelijkheid gunnen, dus ze moeten zelf weten of ze dat willen vertellen. Dan komen wij er samen wel uit”.

Wat ervaar jij als belangrijk knelpunt voor een gezonde levensstijl bij je patiënten?

Marcel: “Het zelfhelend vermogen bij mensen is minder. Die eigen verantwoordelijkheid is het hoogste goed in de gezondheid. Iemand komt met rugklachten, had drie weken geleden de tuin omgespit. Na twee behandelingen heeft hij minder last en heeft dan toch maar die boom uit de grond getrokken. Tja, dat past echt niet in het rijtje om van je klachten af te komen.

Gezonde voeding is een van de meest moeilijke dingen bij een gezonde levensstijl. En wat vind je van bewegen?

Ik ben van nature een carnavalist, je kunt natuurlijk helemaal losgaan in drie dagen. Maar ik ben me gaan afvragen: hoe afhankelijk ben je eigenlijk van koffie, van alcohol, van iets lekkers bij de koffie?” Marcel zegt nadrukkelijk: “Je moet altijd een balans zien te vinden tussen rust en beweging. Een balans tussen sporten en tv kijken. Iemand die ongezond is gaat verstarren. Maar iets minder vlees eten moet ook kunnen. Eet dingen die uit de aarde komen zoals groente en neem fruit in plaats van dat koekje”.

 Marcel is de oprichter van de beweegtuin in Mill. Inmiddels is er een Stichting Beweegtuin.

Een brede glimlach van Marcel: “Het uiteindelijke doel van de beweegtuin is dat mensen in hun eigen tijd daar samen iets doen. Bewegen en sociale contacten: op een schaal van 0 tot 10 staat dat bij mij op 9 of 10. Een mens is niet gemaakt om alleen te zijn. Alleen zijn is goed maar hoe fijn is het niet om iets samen te doen? Waarom hebben wij dan al die verenigingen? En als ik er niet meer ben, staat daar nog altijd die beweegtuin en dan wordt er een goed gebruik van gemaakt”.

 Guus: Als je iets hebt, bijvoorbeeld een arm gebroken, zegt iedereen altijd “voorzichtig, voorzichtig”.

Marcel beslist: “Dat is nooit een argument om niet te bewegen. Delen van je lijf die je in  beweging kan krijgen, moet je bewegen. Ik zou zeggen als je daar bang voor bent, vraag dan advies aan de fysio. En buiten bewegen is natuurlijk het beste. Elk mens is uniek en

je moet je zelf altijd afvragen hoe je met je lijf en je mogelijkheden nog kan meedoen. Maar ik vind niet dat je moet duwen aan mensen. Als iemand een hekel heeft aan bewegen, helpt moraliseren echt niet. Nogmaals die eigen verantwoordelijkheid. Als hij of zij dikker wordt, dan is dat jammer maar het zij zo”.

Stress en roken horen ook niet bepaald bij een gezonde levensstijl.

“Ik behandel mensen die willen stoppen met roken met acupunctuur. De stress schiet namelijk de hoogte in als je stopt. Roken wordt door de maatschappij teveel als stressfactor ingezet. Al die akelige plaatjes helpen echt niet. Je moet dan mensen helpen op een waardige manier afscheid te nemen van iets wat je fijn vond. Ademhalingsoefeningen helpen, wat is roken anders dan eens rustig een ademteug nemen? Ga een paar keer per dag uit je omgeving en ga eens rustig een paar ademteugen nemen als vervanging voor het roken”.

Guus heeft uit een onderzoek begrepen dat een andere levensstijl kan helpen bij diabetes 2.

“Wij zouden dat meer moeten monitoren en uitdragen met zijn allen. In mijn praktijk is deze theorie helemaal ingebakken. Die bewustwording van de patiënten is gebaseerd op dezelfde theorie. Op dit moment zitten nog veel mensen in een bevroren toestand en je kunt ze niet in 1 dag van vast naar vloeibaar brengen. Wij hebben een mega overvloed van welvaart. Het is lastig om onder het juk van deze welvaart je weg te vinden in een goede leefstijl en voeding Ja, je hebt gelijk, ik probeer die belemmeringen op te lossen, maar dat gaat niet van de ene op de andere dag”.

Heb je nog iets mee te geven, Marcel?

Marcel knikt: “Alle afdelingen Hartrevalidatie in de ziekenhuizen zouden naast het opbouwen van conditie ook ondersteuning dienen te geven om mensen meer verder de weg in hun leven te helpen vinden”. Daisy, een nieuwe kracht in onze praktijk, is geriatrisch fysiotherapeut (gespecialiseerd in het behandelen van ouderen). Mensen met hartklachten hebben over het algemeen angst dat het terug komt. Zij kan die angstreductie wegnemen. Mensen moeten meer geïnformeerd worden over de mogelijkheden die er nog voor hen zijn, zoals bijvoorbeeld het sporten bij Hart in Actie. Voor die mensen moeten wij iemand hebben die het vertrouwen geniet, die een loketfunctie biedt. Zoals bijvoorbeeld een praktijkondersteuner van een huisarts of een fysiotherapeut”.